KAZAK TÜRKLERİNİN GELENEKSEL MÜZİK ALETLERİNİ ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
169 252
Anahtar Kelimeler:
Dombyr, kobyz, zhetigen, sherter, yaylı çalgı.Özet
Bu makalenin temeli, binlerce yıl boyunca bize ulaşan halk müzik aletleridir. Giriş, bilimsel araştırmanın bilişsel olasılıklarının analizine ayrılmıştır, Kazak halkının müzik kültüründe kullanılan çimdik aletlerinin doğası ile ilgilidir. Daha sonra, daha önce keşfedilmemiş enstrümanların polifonik yapısı, üç telli bir dombyra, üç telli bir sherter ve yedi telli bir zhetigen gibi kabul edilir. Çok telli aletlerin yapısının Kazak halk melolarının monodik düzeni ile kombinasyonu eleştirel analize tabi tutuldu. Karşılaştırmalı bir araştırma yöntemi sürecinde, etimoloji ve anlambilimi inceleyerek, "chartar", "sherter've" zhetigen "terimlerinin anlamı belirlenir. Modern enstrümantal bilimin bilimsel gereksinimleriyle "sherter've" zhetigen "hakkında daha önce yapılmış yargıların tutarsızlığının nedenleri belirlenmiştir.
Referanslar
Сарыбаев Б. Древний казахский народный инструмент - Джетиган/ Народная музыка в Казахстане. Сост. В.П.Дернова. –Алма-Ата. 1967. –С.122-126.
Эйхгорн А.Ф. Полная коллекция музыкальных инструментов народов Центральной Азии. КАТАЛОГ. СПб. 1885. –16 с.
Сарыбаев Б. Қазақтың музыкалық аспаптары. –Алматы: «Өнер». 1981. –208 б.
Тифтикиди Н. Ф. Закономерности ритма домбровой музыки казахского народа // Искусство и иностранные языки. –Алма-Ата. 1966. –С. 48-54.
Тарасова Л. Казахские трехголосные кюи / Народная музыка в Казахстане. Сост. В.П.Дернова. –Алма-Ата: «Казахстан». 1967. –С.196-200.
Жұмалиева Т., Ысқақов Б. Қазақтың ұлттық музыкалық аспаптары /Қазақ халқының дәстүрлі музыкасы. –Алматы. 2005. –Б. 256-282.
Жұбанов А. Қазақ композиторларының өмірі мен творчествосы. –Алматы. 1942. –236 б.
Жұбанов А. Ғасырлар пернесі. –Алматы. 1975. –398 б.
Вельяминов-Зернов В. Памятник с арабско-татарской надписью в Башкирии. ЗВОРАО, т.IY, 283-б.; Записки Восточного отделения Русского археологического общества. 1859. –Т.IX. –С. 272.
Кононов А.Н. Родословная туркмен, сочинение Абул-Гази хана хивинского. – М.-Л. 1958. –192 с.
Қорқыт атаның даналық сөздері. Құраст. С.Қосанов. –Қызылорда: «Тұмар». 2019. –176 б.
Абуль-Гази-Боходур-хан. Родословная туркмен. Перевод А.Туманского. Ашхабад. 1897. –180 с.
Қоңыратбай Т.Ә. Қазақ эпосының этникалық сипаты. –Алматы. 2016. –360 б.
Валиханов Ч. Избранные произведения. Под редакцией А.Маргулана. –Алма-Ата. 1958. –644 с.
Диваев Ә. Тарту. –Алматы. 1992. –154 б.
You Tobe. com. Нышан. Сарын 1–2.
Kongyratbay T., Sultanova M., Bekmoldinov N., Ospanov B., Kongyratbay K. Study of the Heritage of Korkyt in the Turkic World //Asian Social Science; Vol. 11, No. 21. 2015.
Kongyratbay T., Kongyratbay K. Hermeneutical aspects of Kazakh Heroic Epis Study // Middle East Jornal of Scientific Researchю –No. 18 (9). –P. 1330–1334. DOI: 1065829/idosi.mejsr. 2013. 18.9.12373. 2013.
Ерзакович Б.Г. У истоков казахского музыкознания. –Алма-Ата: Наука. 1987. – 176 с.
Қазақстан. Ұлттық энциклопедия. 9-т. –Алматы, 2007. – 585 б.
Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. –Алматы. 2005. –656 б.
References
Sarybaev B. Drevnıı kazahskıı narodnyı ınstrýment - Djetıgan/ Narodnaıa mýzyka v Kazahstane. Sost. V.P.Dernova. –Alma-Ata. 1967. –S.122-126.
Eıhgorn A.F. Polnaıa kollektsııa mýzykalnyh ınstrýmentov narodov Tsentralnoı Azıı. KATALOG. SPb. 1885. –16 s.
Sarybaev B. Qazaqtyń mýzykalyq aspaptary. –Almaty: «Óner». 1981. –208 b.
Tıftıkıdı N. F. Zakonomernostı rıtma dombrovoı mýzykı kazahskogo naroda // Iskýsstvo ı ınostrannye ıazykı. –Alma-Ata. 1966. –S. 48-54.
Tarasova L. Kazahskıe trehgolosnye kıýı / Narodnaıa mýzyka v Kazahstane. Sost. V.P.Dernova. –Alma-Ata: «Kazahstan». 1967. –S.196-200.
Jumalıeva T., Ysqaqov B. Qazaqtyń ulttyq mýzykalyq aspaptary /Qazaq halqynyń dástúrlі mýzykasy. –Almaty. 2005. –B. 256-282.
Jubanov A. Qazaq kompozıtorlarynyń ómіrі men tvorchestvosy. –Almaty. 1942. –236 b.
Jubanov A. Ǵasyrlar pernesі. –Almaty. 1975. –398 b.
Velıamınov-Zernov V. Pamıatnık s arabsko-tatarskoı nadpısıý v Bashkırıı. ZVORAO, t.IY, 283-b.; Zapıskı Vostochnogo otdelenııa Rýsskogo arheologıcheskogo obestva. 1859. –T.IX. –S. 272.
Kononov A.N. Rodoslovnaıa týrkmen, sochınenıe Abýl-Gazı hana hıvınskogo. – M.-L. 1958. –192 s.
Qorqyt atanyń danalyq sózderі. Qurast. S.Qosanov. –Qyzylorda: «Tumar». 2019. –176 b.
Abýl-Gazı-Bohodýr-han. Rodoslovnaıa týrkmen. Perevod A.Týmanskogo. Ashhabad. 1897. –180 s.
Qońyratbaı T.Á. Qazaq eposynyń etnıkalyq sıpaty. –Almaty. 2016. –360 b.
Valıhanov Ch. Izbrannye proızvedenııa. Pod redaktsıeı A.Margýlana. –Alma-Ata. 1958. –644 s.
Dıvaev Á. Tartý. –Almaty. 1992. –154 b.
You Tobe. com. Nyshan. Saryn 1–2.
Kongyratbay T., Sultanova M., Bekmoldinov N., Ospanov B., Kongyratbay K. Study of the Heritage of Korkyt in the Turkic World //Asian Social Science; Vol. 11, No. 21. 2015.
Kongyratbay T., Kongyratbay K. Hermeneutical aspects of Kazakh Heroic Epis Study // Middle East Jornal of Scientific Researchıý –No. 18 (9). –P. 1330–1334. DOI: 1065829/idosi.mejsr. 2013. 18.9.12373. 2013.
Erzakovıch B.G. Ý ıstokov kazahskogo mýzykoznanııa. –Alma-Ata: Naýka. 1987. – 176 s.
Qazaqstan. Ulttyq entsıklopedııa. 9-t. –Almaty, 2007. – 585 b.
Qazaq mádenıetі. Entsıklopedııalyq anyqtamalyq. –Almaty. 2005. –656 b.
