БОЛАШАҚ МҰҒАЛІМДЕРДІҢ ОЙЛАУ ДИЗАЙНЫ ДАҒДЫЛАРЫН КОНСТРУКТИВТІ ОҚЫТУ АРҚЫЛЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУ
34 69
Кілт сөздер:
болашақ педагог, ойлау дизайны, дағды, конструктивті оқыту, ойлау дизайнының элементтері.Аңдатпа
Бұл мақалада авторлар студенттердің ойлау дизайн дағдыларын, яғни шығармашылық пен жаңашылдықты, конструктивті оқыту арқылы қалыптастыру мәселесіне мән беріп отыр. Себебі қазіргі уақытта ғылым мен техниканың қарқынды дамуы адамзатқа қойылатын талапты күшейтті, нәтижесінде өзін-өзі жетілдіруге, өзін-өзі реттеуге, өзін-өзі жүзеге асыруға және өзіндік имиджді қалыптастыруға қабілетті, дизайнерлік ойлау дағдылары қалыптасқан, яғни адамдармен, мәдениетпен, өркениетпен диалогтық қатынастарды орнату үшін қажетті тетіктері қалыптасқан интеллектуалды, сындарлы тұлғаны қалыптастыру қажеттілігі туындады. Еліміздегі инновация мен технологиялардың қарқынды дамуы барысында өте маңызды салалардың бірі жоғары оқу орындарында болашақ мұғалімдерді даярлау болса, ойлау дизайны болашақ мұғалімге де, болашақ мұғалімнің оқытатын болашақ оқушыларына да аса қажетті дағды. Алайда, ойлау дизайны дағдысы елімізде түбегейлі қалыптаса қоймаған, тың дағдылардың бірі. Ал, конструктивті оқыту педагогикада кеңінен зерттеліп, тұжырымдалған. Ұсынылып отырған мақаланың мақсаты – болашақ мұғалімдердің ойлау дизайны дағдыларын қалыптастырудағы конструктивті оқытудың тәсілдерін талдап, талқылау.
Мақалада тақырыптың зерттеу сұрақтары анықталды, шетелдік және отандық әдебиеттер көздеріне кең талдау жүргізілді, сонымен қатар студенттер мен оқытушылар арасында «дизайн-ойлау» және «сындарлы оқыту» ұғымдарының мағынасын анықтау мақсатында жүргізілген сауалнама нәтижелері көрсетілді.
Мақалада сонымен қатар 2022-2023 оқу жылында 6В01 – «Педагогикалық ғылымдар» білім беру бағдарламасының студенттерінде дизайнерлік ойлау дағдыларын қалыптастыруға бағытталған «Білім беру үдерісіндегі тиімді конструктивті тәсілдер» атты эксперименттік курсы сынақтан өткізілгені баяндалып, сандық әдістер негізінде алынған нәтижелер пайымдалған. Конструктивті оқыту әдістерімен жүзеге асырылған курс оң нәтиже берді, болашақ мұғалімдердің ойлау дизайны дағдыларын конструктивті оқыту арқылы қалыптастыру мүмкіндігі айқындалған.
Әдебиеттер тізімі
Muldagaliyeva А.A., Dosmagambetova J., Kulzhanbekova G.K. 21St Century Competences. What they are and why they are important // ҚазҰУ Хабаршысы. – 2023. – №1 (189). – Б. 203–209. https://doi.org/10.26577/EJPh.2023.v189.i1.ph21 2. Berikbol R., Sabirova L., Makarova O. Modern techniques in organizing the individual work of students-future teachers // World Journal on Educational Technology. – 2022. – Vol.14. Is.4. – P. 1163–1178. https://doi.org/10.18844/wjet.v14i4.7651
Қазақстан Республикасында білім беруді және ғылымды дамытудың 2020–2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 27 желтоқсандағы №988 қаулысы [Электронды ресурс]. URL: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/P1900000988 (қаралған күні: 14.07.2023)
Reimagining our futures together: a new social contract for education. International Commission on the Futures of Education [Electronic resource]. URL: https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000379707 (date of access: 17.07.2023)
Brown T. Design thinking // Harvard Business Review. – 2008. – Vol. 86. Is.6. – P. 84–92.
Жамелов Б.А. «Дизайн ойлау» – оқыту мен білім берудегі жаңа әдіс. [Электронды ресурс]. URL: https://bilimainasy.kz/дизайн-ойлау-оқыту-мен-білім-беруде/ (қаралған күні: 15.07.2023)
Meinel M., Eismann T.T., Fixson S.K., Voigt K.I. The weakest link: The importance of problem framing in design thinking // Research Handbook on Design Thinking. – 2023. – P. 232–245. [Electronic resource]. URL: http://surl.li/kghjo (date of access: 15.07.2023)
Соколов М.Б., Новоселов С.А. Особенности развития дизайн-мышления при подготовке магистров дизайн-образования // Профессиональное образование. – 2020. – №3. – С. 158–163.
Лихачев Б.Т. Педагогика. Курс лекций. – М.: Владос, 2016. – 244 c. 10. Hooley N. Pragmatist philosophy for critical knowledge, learning and consciousness: A new epistemological framework for education // Pragmatist Philosophy for Critical Knowledge, Learning and Consciousness: A New Epistemological Framework for Education. – London: Routledge, 2022. – 208 p. https://doi.org/10.4324/9781003308478
Hyslop-Margison E.J., Strobel J. Constructivism and education: misunderstandings and pedagogical implications // The Teacher Educator. – 2007. – Vol. 43, Is.1. – P. 72–86. http://doi.org/10.1080/08878730701728945
Bada Dr., Olusegun S. Constructivism Learning Theory: A Paradigm for Teaching and Learning // Journal of Research and Method in Education. – 2015. – Vol. 5, Is. 6. – P. 66–70. https://doi.org/10.9790/7388-05616670
Windschitl M. Framing Constructivism in Practice as the Negotiation of Dilemmas: An Analysis of the Conceptual, Pedagogical, Cultural, and Political Challenges Facing Teachers // Review of Educational Research. – 2002. – Vol. 72, Is.2. – P. 131–175. https://doi.org/10.3102/00346543072002131
Jervis J., Brand J.E. The fragility of design thinking: Applying symbolic interactionism to promote shared meaning // Research Handbook on Design Thinking. – Edward Elgar Publishing Ltd., 2023. – P. 201–219.
Jean S. MacFadyen Design Thinking // Holistic Nursing Practice. – 2014. – Vol. 28, Is.1. – P. 3–5. https://doi.org/10.1097/HNP.0000000000000008
Asiksoy G., Ozdamli F. An overview to research on education technology based on constructivist learning approach // Cypriot Journal of Educational Science. – 2017. – Vol. 12, Is. 3. `– P. 133–147.
Spector M.J., Lin L. The sciences of learning and instructional design: Constructive articulation between communities. – New York: Routledge, 2017. – 244 p. http://doi.org/10.4324/9781315684444
Pedemonte N., Madero C., Lobos C. Migration in the Classroom to the light of Multicultural Beliefs and Constructivist Teaching Practices // International Journal of Instruction. – 2023. – Vol. 16, Is. 3. – P. 855–876. http://doi.org/10.29333/iji.2023.16346a
Matthews M. R. Changing the focus: From nature of science to features of science // Advances in nature of science research: Concepts and methodologies. – 2012. – С. 3–26. [Electronic resource]. URL: https://www.bu.edu/hps-scied/files/2012/10/Matthews-HPS-Changing-the-Focus-From-Nature-of-Science-to-Features-of-Science.pdf (date of access: 15.07.2023)
Сaдықовa Б.Б., Еснaзaровa Ұ.Ә., ТоқбергеновaA.A. География пәнін оқытуда оқушылардың зерттеушілік дағдыларын қалыптастырудың инновациялық әдістері мен технологиялары // Ясауи университетінің хабаршысы. – 2023. – №2 (128). – Б. 301–313. https://doi.org/10.47526/2023-2/2664-0686.24
Burkhalter N., Shegebayev M.R. Critical thinking as culture: Teaching post-Soviet teachers in Kazakhstan // International Review of Education. – 2012. – Vol. 58. – P. 55–72. https://doi.org/10.1007/s11159-012-9285-5
REFERENCES
Muldagaliyeva A.A., Dosmagambetova J., Kulzhanbekova G.K. 21St Century Competences. What they are and why they are important // QazUU Habarshysy. – 2023. – №1 (189). – B. 203–209. https://doi.org/10.26577/EJPh.2023.v189.i1.ph21
Berikbol R., Sabirova L., Makarova O. Modern techniques in organizing the individual work of students-future teachers // World Journal on Educational Technology. – 2022. – Vol.14. Is.4. – P. 1163–1178. https://doi.org/10.18844/wjet.v14i4.7651
Qazaqstan Respublikasynda bіlіm berudі jane gylymdy damytudyn 2020–2025 jyldarga arnalgan memlekettіk bagdarlamasyn bekіtu turaly Qazaqstan Respublikasy Ukіmetіnіn 2019 jylgy 27 jeltoqsandagy №988 qaulysy [Resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated December 27, 2019 No. 988 on approval of the state program for the development of education and science in the Republic of Kazakhstan for 2020–2025]. [Electronic resource]. URL: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/P1900000988 (date of access: 14.07.2023) [in Kazakh]
Reimagining our futures together: a new social contract for education. International Commission on the Futures of Education [Electronic resource]. URL: https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000379707 (date of access: 17.07.2023)
Brown T. Design thinking // Harvard Business Review. – 2008. – Vol. 86. Is.6. – P. 84–92.
Jamelov B.A. «Dizain oilau» – oqytu men bіlіm berudegі jana adіs [Design thinking is a new method in teaching and learning]. [Electronic resource]. URL: https://bilimainasy.kz/dizajn-ojlau-oқytu-men-bіlіm-berude/ (date of access: 15.07.2023)
Meinel M., Eismann T.T., Fixson S.K., Voigt K.I. The weakest link: The importance of problem framing in design thinking // Research Handbook on Design Thinking. – 2023. – P. 232–245. [Electronic resource]. URL: http://surl.li/kghjo (date of access: 15.07.2023)
Sokolov M.B., Novoselov S.A. Osobennosti razvitia dizain-myshlenia pri podgotovke magistrov dizain-obrazovania [Features of the development of design thinking in the preparation of masters of design education, Professional education] // Professionalnoe obrazovanie. – 2020. – №3. – S. 158–163. [in Russian]
Lihachev B.T. Pedagogika. Kurs lekcii [Pedagogy. Lecture Course]. – M.: Vlados, 2016. – 244 c. [in Russian]
Hooley N. Pragmatist philosophy for critical knowledge, learning and consciousness: A new epis-temological framework for education // Pragmatist Philosophy for Critical Knowledge, Learning and Consciousness: A New Epistemological Framework for Education. – London: Routledge, 2022. – 208 p. https://doi.org/10.4324/9781003308478
Hyslop-Margison E.J., Strobel J. Constructivism and education: misunderstandings and pedagogical implications // The Teacher Educator. – 2007. – Vol. 43, Is.1. – P. 72–86. http://doi.org/10.1080/08878730701728945
Bada Dr., Olusegun S. Constructivism Learning Theory: A Paradigm for Teaching and Learning // Journal of Research and Method in Education. – 2015. – Vol. 5, Is. 6. – P. 66–70. https://doi.org/10.9790/7388-05616670
Windschitl M. Framing Constructivism in Practice as the Negotiation of Dilemmas: An Analysis of the Conceptual, Pedagogical, Cultural, and Political Challenges Facing Teachers // Review of Educational Research. – 2002. – Vol. 72, Is.2. – P. 131–175. https://doi.org/10.3102/00346543072002131
Jervis J., Brand J.E. The fragility of design thinking: Applying symbolic interactionism to promote shared meaning // Research Handbook on Design Thinking. – Edward Elgar Publishing Ltd., 2023. – P. 201–219.
Jean S. MacFadyen Design Thinking // Holistic Nursing Practice. – 2014. – Vol. 28, Is.1. – P. 3–5. https://doi.org/10.1097/HNP.0000000000000008
Asiksoy G., Ozdamli F. An overview to research on education technology based on constructivist learning approach // Cypriot Journal of Educational Science. – 2017. – Vol. 12, Is. 3. `– P. 133–147.
Spector M.J., Lin L. The sciences of learning and instructional design: Constructive articulation between communities. – New York: Routledge, 2017. – 244 p. http://doi.org/10.4324/9781315684444
Pedemonte N., Madero C., Lobos C. Migration in the Classroom to the light of Multicultural Beliefs and Constructivist Teaching Practices // International Journal of Instruction. – 2023. – Vol. 16, Is. 3. – P. 855–876. http://doi.org/10.29333/iji.2023.16346a
Matthews M. R. Changing the focus: From nature of science to features of science // Advances in nature of science research: Concepts and methodologies. – 2012. – S. 3–26. [Electronic resource]. URL: https://www.bu.edu/hps-scied/files/2012/10/Matthews-HPS-Changing-the-Focus-From-Nature-of-Science-to-Features-of-Science.pdf (date of access: 15.07.2023)
Sadyqova B.B., Esnazarova U.A., Toqbergenova A.A. Geografia panіn oqytuda oqushylardyn zertteushіlіk dagdylaryn qalyptastyrudyn innovacialyq adіsterі men tehnologialary [Innovative Methods and Technologies for the Formation of Research Skills of Students in Teaching Geography] // Iasaui universitetіnіn habarshysy. – 2023. – №2 (128). – B. 301–313. https://doi.org/10.47526/2023-2/2664-0686.24 [in Kazakh]
Burkhalter N., Shegebayev M.R. Critical thinking as culture: Teaching post-Soviet teachers in Kazakhstan // International Review of Education. – 2012. – Vol. 58. – P. 55–72. https://doi.org/10.1007/s11159-012-9285-5
