IMAGES OF TURKISH ETHNOCULTURE IN KAZAKH DECORATIVE ART
143 146
Keywords:
folk crafts, turkic ethnoculture, ornaments, spirit, symbol, artistic images, cultural values, signs of Turkic ethnocultureAbstract
The article examines the essence and content of folk decorative crafts in the system of art education, which is implemented in the country on the basis of such programs as “Cultural Heritage”, “Spiritual Revival”, “Seven Facets of the Great Steppe”. The manifestations of centuries-old Turkic culture in Kazakh decorative crafts are considered in detail, its character in the theories of Turkic ethnoculture is analyzed from historical, spiritual, artistic points of view. On the basis of the Turkic knowledge, the stylistic, symbolic and figurative features of some handicrafts, especially headdresses, such as saukele, takiya, and the use of ornaments in them, characterizing the features of the Turkic ethnoculture, are analyzed. The similarities of folk crafts of the Kazakh and other Turkic peoples in the Turkic ethnoculture are shown, as well as evidence that the development of folk crafts is in close connection with the worldview, beliefs, way of life, economy of the peoples. National ornaments, symbolic images, motifs in the crafts of the Turkic peoples are compared, their semantic features are described as signs of the Turkic ethnoculture. The special place of Kazakh crafts in the Turkic ethnoculture as a direct successor of nomadic traditions on the land of the Great Steppe is determined, historical, ethnographic and artistic scientific explanations are given to them.
References
«Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы. Астана. 2006–2011 жылдар. Источник: https://e-history.kz/kz/first-president/show/12320/.
«Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру»//Егемен Қазақстан. Астана. 12 сәуір, 2017.
«Ұлы Даланың жеті қыры» //Егемен Қазақстан. Астана, 21 қараша, 2018.
Әбу Насыр Әл-Фараби. Монография /А.Көбесов. Әл-Фараби ат. ҚазҰУ. –Алматы: Қазақ университеті, 2004, –174 б.
Келімбетов Н. Түркі халықтарының ежелгі әдеби жәдігерліктері. Хрестоматия. –Алматы: Раритет, 2019. –904 б.
Махмұт Қашқари. Түбі бір түркі тілі (Диуани луғат ат-түрк). –Алматы: Ана тілі, 1993. –102 б.
Пірәлиев С.Ж., Керімов Л.К. Таным және студент. –Алматы: Санат. 2007. –208 б.
Джанибеков У. Культура казахского ремесла. /У.Джанибеков. –Алма-Ата: Өнер, 1982.
Әмірғазин Қ. Қазақ қолөнері. –Алматы. «Дайк пресс». 2004, –162 б.
Валерия Прищепова. К 150-летию со дня рождения С.М.Дудина ¬– художника, этнографа. Антропологический форум № 15 online. Санкт-Петербург. 2011. –42 с.
Ералин Қ.Е., Айменов Ж. Қазақтың сәндік-қолданбалы өнері. –Түркістан. Тұран баспасы. 2012. –124 б.
Табылдиев Ә. Қазақ этнопедагогикасы. –Алматы: Санат баспасы. 2001. –320 б.
Болатбаев Қ.К. Көкжиек және кеңістік. –Алматы: Алматы баспа үйі ЖШС, 2008. –192 б.
Балкенов Ж. Өрнек өнері арқылы болашақ мұғалімдерді көркем шығармашылыққа даярлау (Монография). –Алматы. Ғылым. 2001. –372 б.
Қырықбаев С., Оразалиев С., Адамқұлов Н. Халықтық көркемөнер шығармашылығы. Оқу-әдістемелік құрал. –Астана: Фолиант, 2015. –208 б.
Аджи Мурад. История тюрков. Такими знали нас. –М. Изд. АСТ. 2015. –317 с.
Design of applied and decorative art elements based on the example of Nanai shaman's culture. Maria Gaidysheva, Alexey V.Parnyakov. Pacific Science Review Volume 16, Issue 2, June 2014, pages 140–147.
References
«Mádenı mura» [Cultural heritage] memlekettik baǵdarlamasy. Astana. 2006-2011 jyldar. Istochnık: https://e-history.kz/kz/first-president/show/12320/.
«Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý» [Orientation to the future: spiritual renewal] //Egemen Qazaqstan. Astana. 12 sáýir, 2017.
«Uly Dalanyń jeti qyry» Seven aspects of Great Plain. Egemen Qazaqstan. Astana, 21 qarasha, 2018.
Ábý Nasyr Ál-Farabı [Abu Nasir Al-Farabi]. Monografıa. /A.Kóbesov. Ál-Farabı at. QazUÝ. –Almaty: Qazaq ýnıversıteti, 2004, –174 b.
Kelimbetov N. Túrki halyqtarynyń ejelgi ádebı jádigerlikteri [Ancient literary monuments of the Turkic peoples]. Hrestomatııa. –Almaty: Rarıtet, 2019. –904 b.
Mahmut Qashqarı. Túbi bir túrki tili (Dıýanı lýǵat at-túrk) [One Turkic language at the bottom (Diwani Lugat at-Turk)]. –Almaty: Ana tili, 1993. –102 b.
Pirálıev S.J., Kerimov L.K. Tanym jáne stýdent [Cognition and student]. –Almaty: Sanat. 2007. –208 b.
Djanıbekov Ý. Kýltýra kazahskogo remesla [The culture of the Kazakh craft]. /Ý.Djanıbekov. –Alma-Ata: Óner, 1982.
Ámіrǵazın Q. Qazaq qol ónerі [Kazakh crafts]. Almaty. «Daık press». 2004, –162 b.
Valerııa Prıepova. K 150-letııý so dnıa rojdenııa S.M. Dýdına – hýdojnıka, etnografa [To the 150th anniversary of the birth of S.M.Dudin - artist, ethnographer]. Antropologıcheskıı forým № 15 online. Sankt-Peterbýrg. 2011. –42 s.
Eralın Q.E., Aımenov J. Qazaqtyń sándіk-qoldanbaly ónerі [Kazakh decorative and applied art]. –Túrkіstan. Turan baspasy. 2012. –124 b.
Tabyldıev Á. Qazaq etnopedagogıkasy [Kazakh ethnopedagogy]. –Almaty: Sanat baspasy. 2001. –320 b.
Bolatbaev Q.K. Kókjıek jáne keńіstіk [The horizon and space]. –Almaty: Almaty baspa úıі JShS, 2008. –192 b.
Balkenov J. Órnek ónerі arqyly bolashaq muǵalіmderdі kórkem shyǵarmashylyqqa daıarlaý [Preparing future teachers for artistic creativity by means of fine arts] (Monografııa). –Almaty. Ǵylym. 2001. –372 b.
Qyryqbaev S., Orazalıev S., Adamqulov N. Halyqtyq kórkemóner shyǵarmashylyǵy [Folk Art]. Oqý-ádіstemelіk qural. –Astana: Folıant, 2015. –208 b.
Adjı Mýrad. Istorııa tıýrkov. Takımı znalı nas [History of the Turks. That's how they knew us]. –M. Izd. AST. 2015. –317 s.
Design of applied and decorative art elements based on the example of Nanai shaman's culture. Maria Gaidysheva, Alexey V.Parnyakov. Pacific Science Review Volume 16, Issue 2, June 2014, pages 140–147.
